Eksploratorzy

W Marklowicach Górnych (woj. śląskie, pow. cieszyński) można znaleźć kamienie graniczne będące pozostałością po granicach między c.k. Austro-Węgrami a Prusami. Kamienie zostały postawione po roku 1870.
Umieszczone są na nich numery kolejne słupa oraz litery "Ö" (Österreich) z jednej strony i "P" (Preussen) z drugiej.

Jeden z takich kamieni (oznaczony numerem 14) znajduje się przy ul. Polnej:





A drugi (numer 25) przy ul. Lipowej:

_________________
MM

No to dorzucę jeszcze jeden (chyba nieco starszy), który stoi obecnie w Dankowicach (woj. śląskie), a stał niegdyś w Kaniówku Dankowickim.

_________________
"Tylko dwie rzeczy są nieskończone: wszechświat oraz ludzka głupota, choć nie jestem pewien co do tej pierwszej"
Albert Einstein

Słup graniczny w Reptach - Tarnowskie Góry.
Na kamiennym cokoliku stoi stary słup graniczny. Wyryta na nim data upamiętnia podpisanie traktatu wersalskiego. Słup znajdował się prawdopodobnie na odcinku między Reptami a Ptakowicami oddzielając terytorium Niemiec od Polski.




Teraz stoi obok Zródła Młodości które też jest obłożone kamieniami ale górniczymi.

_________________
"Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....."
Juliusz Ligoń.

[*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]

W Pawłowicach koło Jastrzębia w parku obok kościoła od niedawna stoi słup kamienny, jeden z wielu, jakie od połowy XVIII wieku wytyczały granicę pomiędzy Królestwem Prus a Cesarstwem Austriackim. Osiemnastowieczny słup graniczny, który pojawił się w parku, został przekazany Gminie Pawłowice przez jednego z mieszkańców. Słup został wyczyszczony i wbudowany w podest a pod spodem dorobiono tablicę. W umieszczonej obok gablocie znajduje się informacja o powstaniu wsi oraz kopia dawnej mapy.

W Jaworznie (woj. śląskie) zachowały się dwa takie słupy graniczne, jeden z nich jest przy bramie prywatnej posesji przy ul. Celników, drugi znajduje się za oczyszczalnią ścieków w dzielnicy Jeleń Dąb. Oba leżą kilkadziesiąt metrów od brzegu Przemszy. Niedługo wybiorę się w teren z aparatem i je sfotografuję a póki co wstawiam skan z najnowszego wydania gazety "Jaworzno 24", w którym jest zdjęcie tego słupa granicznego z ul. Celników.

Ten austriacki kamień graniczny ma numer XV. Jako, że stał na granicy "mokrej" to jego odpowiednikiem był pruski kamień graniczny, o takim samym numerze, stojący na drugim brzegu Przemszy. Oba stały po południowej stronie obecnego mostu łączącego m. Jeleń z Imielinem. Obecnie pruski kamień graniczny znajduje się przed Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach. Na granicy "suchej" (lądowej) stały wspólne kamienie graniczne, mające na przeciwległych bokach emblematy/herby graniczących państw, tj. pruskiego orła i koronę austriacką. Warto jeszcze dodać, że numeracja tych właśnie znaków granicznych rozpoczynała się na południe od Rudołtowic (znak graniczny nr I) i biegła w kierunku Trójkąta Trzech Cesarzy do znaku granicznego nr XVII. Był to galicyjski odcinek granicy prusko-austriackiej. Natomiast od Rudołtowic w kierunku zachodnim biegła granica Prus ze Śląskiem Cieszyńskim.

Bogusław, dziękuję za ciekawe informacje. Nawet nie wiedziałem, że pruski kamień znajduje przed Muzeum Pożarnictwa a niedługo się tam wybieram więc będzie dodatkowa atrakcja A czy wiesz może, gdzie mógł znajdować się słup oznaczony numerem XVI ? Czy te słupy graniczne oddalone były od siebie o jednakową odległość czy może ich położenie było raczej przypadkowe? Poniżej kilka fotek z ostatniego wypadu w teren:

słup graniczny przy wjeździe na prywatną posesję przy ul. Celników w Jaworznie:



...i drugi ładnie zachowany słup graniczny oznaczony numerem XIV w dzielnicy Jeleń Dąb:

Witaj,
na początek prośba - nie podawaj współrzędnych kamieni granicznych bo mogą zginąc. Jak ktoś będzie chciał trafić tam, to się Ciebie zapyta. Kamienie graniczne ustawione były w różnych odległościach, głównie przy mostach (przejściach granicznych). I tak, XIII ustawiona była po północnej stronie mostku łączącego Chełm Mały (Prusy) z Chełmem (A-W), oczywiście na obu brzegach rzeki; XIV - w zakolu Przemszy na wysokości m. Dąb; XV - opisałem wyżej; XVI - północna strona mostu łaczącego Brzezinkę z Wysokim Brzegiem i dalej z Dąbrową Narodową. Proponuję Ci zbadać oba brzegi Przemszy (np. na wysokości m. Dąb po pruskiej stronie), by sprawdzić, czy nie zachowały się odpowiednio: pruskie lub austriackie znaki graniczne. Ja mieszkam za daleko, by móc tego dokonać np. w weekend.

Uzupełniając informacje podane przez Heńka. Kamień graniczny z Rept Śląskich to tzw. kamień wersalski. Był to główny kamień graniczny, jeden z kilkunastu, ustawionych na granicy polsko-niemieckiej, który oznaczał początek sekcji - tu sekcji "N". Jego numer to N 001, co widać, ponieważ numer ten został wykuty na dwóch jego bokach. Pozostałe kamienie, które wykorzystano do aranżacji otoczenia Źródełka Młodości (murek i nogi ławek), nie są kamieniami górniczymi, tylko granicznymi. Większe to tzw. kamienie normalne. Pochodzą one z sekcji "M" (np. 314, 322, 340) i "N" (003, 007, 010 itd.). Mniejsze, użyte m.in. jako nogi ławek to kamienie pośrednie, zwane też pomocniczymi. Ich numery to: 003/1, 003/2, ..., 029/2, 030/4.
Co do lokalizacji kamienia wersalskiego N 001 oto foto satelitarne i mapka:

Masz rację, usunąłem współrzędne słupa (zainteresowanych proszę o PM). Zastanawiam się czy nie lepiej byłoby aby miasto wykopało ten słup i postawiło w lub przed nowo powstającym (a raczej starym ale odnowionym i rozbudowanym) muzeum miasta Jaworzna bo słup stoi na takim odludziu, że w każdej chwili ktoś może go bez rzucania się w oczy wykopać ale to tylko moje spostrzeżenie. Dziękuje za informację o słupie nr 16, ciekawe co się z nim stało. Chętnie wybiorę się na spacer pruską stroną Przemszy oraz dokładniej zbadam rejon wysokiego brzegu, być może coś ciekawego się gdzieś jeszcze zachowało

Ja wychodzę z założenia, że dawne znaki graniczne powinny pozostać na swoich miejscach. Ma to jak wiesz swój minus - mogą zostać zabrane przez "kolekcjonerów" do ich ogródka. Cały urok jest w tym jak zobaczy się kamień lub słup graniczny w jego pierwotnym miejscu. Wierz mi, widziałem wiele dawnych znaków granicznych i największe wrażenie sprawiały te będące na granicy. Swego czasu znalazłem taką to informację z 1928 roku o zamiarze wykorzystania prusko-austriackich kamieni granicznych jako materiału na budowę pomnika Wolności w Rudołtowicach. Czy taki pomnik powstał, tego nie wiem. Wydaje mi się, że nie, ponieważ sporo słupów stoi jeszcze na granicy.

Był jeden parę lat temu na ul.Karola Darwina niedaleko Chudowa i zniknął,nawet nie zdążyłem się przyjrzeć jaki,czyj i dlaczego w tym miejscu.

_________________
"Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....."
Juliusz Ligoń.

[*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]

Bez "obrazka" trudno cokolwiek powiedzieć. Mógł być to kamień graniczny stojący między miejscowościami/gminami, mógł też to być kamień milowy lub drogowskazowy, stojący przy skrzyżowaniach dróg...

*

_________________
"Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....."
Juliusz Ligoń.

[*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]

Katowice,Park Kościuszki obok koś.św.Michała,lapidarium a na nim jedyny kamień drogowy
napisano:granitowy kamień drogowy znaleziony w 2003 roku w rejonie ul.Granicznej w Katowicach.

_________________
"Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....."
Juliusz Ligoń.

[*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]

Mam nadzieje, ze zbytnio od tematu nie odbiegam tym linkiem. "Blizszego" watku niestety nie znalazlem:
http://www.radio.opole.pl/2011/kwiecien ... tkiem.html

Granica między Austro-Węgrami a Prusami biegła także na północ od Strumienia (powiat cieszyński). Obok zachowanych słupów ciekawostką jest tutaj wał który ciągnie się od rzeki Wisły na całej niemal pn. granicy Strumienia. Dawniej w tej okolicy było sporo stawów i być może wał pełnił funkcje grobli.

Słup nr XI

Widzę, że wyprzedziłeś mnie Danielu z tymi strumieńskimi słupami, ale tak to jest kiedy nasze opony podążają często tymi samymi śladami. Jadąc dalej, już nieco zniszczonym wałem wzdłuż dawnej granicy, napotkałem jeszcze dwa kamienie, posiadające tylko samą numerację.
Oto te kamienie






Kawałek dalej, w okolicach Zbytkowa są jeszcze kolejne. Najpierw z samym numerem.




Kilkadziesiąt metrów dalej.








I nastepne.










Kilka metrów od tego ostatniego znajduje się jeszcze kamień graniczny Komory Cieszyńskiej (ale ten już w innym miejscu na forum).

W okolicy jest jeszcze wiecej kamieni granicznych, jeżeli śnieg nie zasypie świata, postaram się jeszcze niebawem jakieś odnaleźć.

Dość świeże fotki nadwiślańskiego kamienia granicznego z okolicy Brzeszcz. Nie zamieszczam szczegółowego położenia bo trochę strach(choć swoją droga nie sądzę, żeby ktoś go znalazł nie wiedząc dokładnie gdzie on jest i pomijam już fakt, ze latem dotrzeć tam nie sposób)
Co mnie zastanowiło, kamień ten nie ma żadnego oznaczenia numerycznego, a z tego co widzę, wszystkie tej "serii" mają. Ma on tylko takie dziwne wgłębienie poniżej herbu, widoczne na pierwszym zdjęciu. Ktoś wie dlaczego?
Kamień jest w zaskakującym dla mnie stanie - stoi on na takim terenie, że co najmniej raz w roku go zalewa, a nie raz odkąd on tam stoi musiał być zalany w całości, a ma zasadniczo tylko jedno ukruszenie poważniejsze.
Jakość zdjęć nie powala - telefonem robione, ale jak by ktoś był zainteresowany to i z aparatem się tam mogę wybrać.

Wgłębienie o którym piszesz jest w miejscu usuniętego numeru tego kamienia granicznego. Jego numer to VI. Symbol korony oznacza Austrię. Jest to szósty znak graniczny na odcinku galicyjskim. Dokładniej mówiąc na określenie "znak graniczny" składają się w tym przypadku (granica na rzece) dwa kamienie graniczne: ten austriacki i znajdujący się na drugim brzegu - pruski. Pruskiego mimo poszukiwań nie udało mi się odnaleźć. Za to w okolicach Woli zachował się pruski kamień nr VII.